Oruç, İslam’da farz ibadetlerden biridir ve belirli kurallar çerçevesinde tutulur. Orucu bozan durumlar arasında yeme, içme ve cinsel ilişkinin yanı sıra bazı bedensel sıvıların çıkışı da yer almaktadır. Kadınların adet ve lohusalık kanamaları orucu bozan durumlar arasında sayılmıştır. Ancak, leke şeklinde gelen kanamalar bu kapsamda değerlendirilir mi? Bu yazımızda, leke şeklinde kanamanın oruca etkisini mezheplere göre inceleyerek, hangi durumlarda orucun bozulup bozulmadığını açıklayacağız.
Leke Şeklinde Kanama Orucu Geçersiz Kılar mı?
Leke şeklinde kanama, genellikle adet dönemi dışında veya adet sürecinin başlangıç ya da bitiş dönemlerinde görülen hafif kanamalardır. Fıkıh alimleri, orucu bozan kanamaların regl (hayız) ve lohusalık (nifas) kanamaları olduğunu belirtmiştir. Ancak leke tarzında gelen kanamalar her zaman regl kabul edilmez. Eğer kanama, âdet günlerinin içinde ve âdet düzenine uygun şekilde gerçekleşiyorsa, orucu bozar. Fakat âdet dönemi dışında ve istihâza (özür kanaması) kapsamında değerlendiriliyorsa, orucu bozmaz ve kişi ibadetlerine devam edebilir.
Mezheplere Göre Leke Şeklinde Kanamanın Oruca Etkisi
Farklı mezhepler, leke şeklinde gelen kanamanın orucu bozup bozmadığı konusunda farklı görüşlere sahiptir.
Hanefi Mezhebine Göre
Hanefi mezhebine göre, leke şeklindeki kanama eğer âdet günleri içinde gerçekleşiyorsa, bu adet kanaması kabul edilir ve oruç bozulur. Ancak âdet günlerinin dışında ortaya çıkarsa, bu istihâza yani özür kanaması olarak değerlendirilir ve orucu bozmaz. Özür kanaması yaşayan kişi, orucunu tutabilir ve namazlarını da kılabilir.
Şafii Mezhebine Göre
Şafii mezhebinde de leke şeklinde gelen kanamalar, adet süresi içinde olursa orucu bozar. Ancak adet dönemi dışında, düzensiz ve hafif kanamalar istihâza kabul edilir ve bu durumda oruç geçerli olur. Kadın, özür sahibi olduğu için namaz ve orucuna devam edebilir.
Maliki Mezhebine Göre
Maliki mezhebine göre, leke şeklinde gelen kanamalar belirgin bir âdet kanaması olarak kabul edilmediği sürece orucu bozmaz. Ancak kanama yoğunlaşıp âdet hali kesinleşirse, oruç bozulmuş sayılır. Adet süresi dışında meydana gelen lekelenmelerin oruca etkisi yoktur.
Hanbeli Mezhebine Göre
Hanbeli mezhebine göre de leke şeklinde gelen kanamalar tek başına âdet kabul edilmez. Eğer kanama âdet süresiyle bağlantılı değilse veya açık bir şekilde âdet kanaması olduğu anlaşılmıyorsa, oruç geçerliliğini korur.
Leke Şeklinde Kanama Olan Kadınlar Ne Yapmalıdır?
Kadınlar, âdet düzenlerini dikkate alarak oruç tutup tutamayacaklarına karar vermelidir.
Adet Günleri İçinde Leke Gelmesi
Eğer leke âdet günleri içinde meydana gelmişse, bu adet kanaması olarak kabul edilir ve oruç bozulur. Kadın bu dönemde oruç tutmaz ve daha sonra kaza eder.
Adet Dışında Leke Gelmesi
Eğer leke âdet süresi dışında meydana gelirse, bu istihâza yani özür kanaması olarak değerlendirilir ve oruç bozulmaz. Kişi orucunu tutmaya devam edebilir.
Kanamanın Yoğunluğu ve Süresi
Kanama eğer sürekli hale gelirse veya yoğunlaşırsa, âdet olup olmadığına dikkat edilmelidir. Eğer adet kanaması olduğu kesinleşirse, oruç tutulmamalıdır.
Mezhebe Göre Hareket Etmek
Kadınlar, bağlı oldukları mezhebin görüşlerini dikkate alarak oruç ibadetlerini yerine getirmelidir. Fıkıh âlimlerinden veya dini otoritelerden destek alarak en doğru kararı verebilirler.
Sıkça Sorulan Sorular
Leke şeklinde kanamanın oruca etkisi hakkında sıkça sorulan soruların cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz.
Leke şeklinde gelen kanama orucu bozar mı?
Eğer leke, âdet günleri içinde meydana gelmişse oruç bozulur. Ancak âdet dönemi dışında oluşan lekelenmeler istihâza kabul edilir ve orucu bozmaz.
Adet bittikten sonra gelen hafif lekelenmeler orucu bozar mı?
Hayır, âdet süresi tamamlandıktan sonra gelen hafif lekelenmeler özür kanaması olarak değerlendirilir ve oruç bozulmaz. Kadın gusül alıp orucuna devam edebilir.
Kahverengi veya pembe lekelenmeler oruca engel mi?
Eğer bu tür lekelenmeler âdet süresi içinde meydana gelirse, oruç bozulur. Fakat âdetin dışında ve düzensiz bir şekilde gerçekleşirse oruca engel olmaz.
Leke gelmesi durumunda gusül almak gerekir mi?
Eğer leke âdet kanaması olarak değerlendiriliyorsa, adet bitiminde gusül almak gerekir. Ancak istihâza (özür kanaması) ise, sadece normal abdest almak yeterlidir.
Orucu bozan diğer kanamalar nelerdir?
Adet (hayız) ve lohusalık (nifas) kanamaları orucu bozar. Bunun dışında burun kanaması, diş eti kanaması veya vücudun herhangi bir yerinden kan çıkması, eğer yutulmazsa orucu bozmaz.
Leke şeklinde kanama yaşayan kadın oruç tutmalı mı?
Eğer bu kanama adet kanaması değilse ve düzensiz, hafif bir lekelenme olarak görülüyorsa, kadın orucunu tutabilir. Ancak şüpheli bir durumda fıkıh bilgisi olan birine danışması tavsiye edilir.
