Kripto para dünyasında “custody” (velayet), kullanıcıların dijital varlıklarını güvenli bir şekilde saklamasını sağlayan bir süreç veya hizmet olarak öne çıkar. Kripto varlıkların güvenliği, merkezi olmayan yapısı ve geri döndürülemez işlem özellikleri nedeniyle kritik öneme sahiptir. Bu nedenle custody, kripto yatırımcıları için önemli bir kavramdır. Yazımızda custody kavramını, türlerini ve yatırımcılar için ne ifade ettiğini detaylı bir şekilde ele alacağız.
Kriptoda Custody Ne Demek?
Custody, dijital varlıkların güvenli bir şekilde saklanması için kullanılan yöntem veya hizmetleri ifade eder. Kripto para kullanıcıları için güvenlik, yatırımlarını korumak adına büyük bir öneme sahiptir.
Kripto varlıklar, özel anahtarlarla korunur ve bu anahtarlar kaybolursa varlıkları geri getirmek mümkün olmaz. Custody hizmetleri, kullanıcıların varlıklarını güvende tutmak için çeşitli çözümler sunar. Örneğin, bireysel kullanıcılar için özel cüzdanlar (wallets) yaygın bir yöntemken, büyük yatırımcılar veya kurumsal şirketler için profesyonel custody hizmetleri tercih edilir. Custody’nin amacı, varlıkların çalınma, kaybolma veya kötü niyetli yazılımlarla ele geçirilme riskini minimize etmektir.
Custody Türleri Nelerdir?
Kripto varlıkların saklanmasında kullanılan custody hizmetleri, farklı türlere ayrılır. Bunlar, kullanıcı ihtiyaçlarına ve güvenlik düzeyine göre değişiklik gösterir.
Self-Custody (Kendi Kendine Saklama)
Self-custody, kullanıcıların kripto varlıklarını kendilerinin sakladığı bir yöntemdir. Bu yöntemde özel anahtarların kontrolü tamamen kullanıcının elindedir. Donanım cüzdanları, yazılım cüzdanları ve kağıt cüzdanlar gibi araçlar self-custody için kullanılır. Kullanıcının tam kontrol sağlaması, güvenliği artırsa da özel anahtarın kaybedilmesi durumunda varlıkların erişilemez hale gelme riski bulunur.
Third-Party Custody (Üçüncü Taraf Saklama)
Üçüncü taraf custody, kripto varlıkların bir hizmet sağlayıcı tarafından saklanmasıdır. Bu yöntemde, bir kripto borsası veya profesyonel bir custody şirketi kullanıcıların varlıklarını saklar. Özellikle büyük yatırımcılar için tercih edilen bu yöntem, kayıp veya hırsızlık riskini azaltır. Ancak, merkezi bir yapıya sahip olması nedeniyle güvenlik açıklarına karşı hassastır.
Custody Hizmetlerinin Avantajları ve Dezavantajları
Custody hizmetlerinin avantajları ve dezavantajları, kullanıcıların ihtiyaçlarına ve risk toleransına göre değerlendirilmelidir.
Avantajları
Custody hizmetleri, varlıkların güvenliğini artırır ve teknik bilgiye ihtiyaç duymayan kullanıcılar için kullanım kolaylığı sunar. Ayrıca, üçüncü taraf custody hizmetleri sigorta gibi ek koruma seçenekleri de sağlayabilir.
Dezavantajları
Self-custody yöntemleri teknik bilgi gerektirirken, üçüncü taraf custody hizmetlerinde merkezi bir yapı söz konusu olduğundan hack riskine açık olabilir. Ayrıca, bu tür hizmetler genellikle ücretlidir.
Custody Hizmetleri Kimler İçin Uygundur?
Custody hizmetleri, hem bireysel yatırımcılar hem de kurumsal şirketler için uygun çözümler sunar.
Bireysel Yatırımcılar
Küçük ölçekli yatırımcılar genellikle self-custody yöntemlerini tercih eder. Bu yöntem, kullanıcıların tam kontrol sağlamasını mümkün kılar ve düşük maliyetlidir.
Kurumsal Yatırımcılar
Büyük hacimli varlıkları yöneten kurumsal şirketler için üçüncü taraf custody hizmetleri daha uygundur. Güvenilir bir hizmet sağlayıcı seçmek, varlıkların korunması açısından kritik öneme sahiptir.
Sıkça Sorulan Sorular
Custody ile ilgili en sık merak edilen soruları ve yanıtlarını aşağıda bulabilirsiniz.
Custody hizmeti almak zorunlu mu?
Hayır, custody hizmeti almak zorunlu değildir. Ancak, yüksek güvenlik gerektiren durumlarda veya teknik bilgiye sahip olmayan kullanıcılar için önerilir.
Self-custody yöntemleri güvenli midir?
Evet, doğru şekilde kullanıldığında self-custody yöntemleri oldukça güvenlidir. Ancak, özel anahtarların kaybolması veya çalınması durumunda geri dönüş mümkün değildir.
Üçüncü taraf custody hizmetleri pahalı mı?
Ücretler, hizmet sağlayıcısına ve sunulan güvenlik düzeyine göre değişir. Bazı şirketler uygun maliyetli çözümler sunarken, kurumsal hizmetler daha pahalı olabilir.
Hangi custody yöntemi daha güvenlidir?
Güvenlik, kullanılan yöntemin doğru uygulanmasına bağlıdır. Self-custody, doğru güvenlik önlemleri alındığında oldukça güvenlidir, ancak üçüncü taraf custody hizmetleri sigorta gibi ek avantajlar sunabilir.
Custody hizmeti sağlayıcıları arasında nasıl seçim yapılır?
Seçim yaparken güvenlik özellikleri, müşteri desteği, sigorta kapsamı ve maliyet gibi faktörler dikkate alınmalıdır.
Self-custody için en iyi cüzdan hangisidir?
Donanım cüzdanları, self-custody için en güvenilir seçeneklerden biridir. Ledger ve Trezor gibi markalar sıkça tercih edilir.
Custody hizmeti hangi riskleri azaltır?
Custody hizmetleri, hırsızlık, kayıp ve teknik bilgi eksikliği gibi riskleri azaltarak kullanıcıların varlıklarını daha güvenli bir şekilde saklamasına olanak tanır.
Kripto varlıkların sigortası mümkün mü?
Evet, bazı üçüncü taraf custody hizmet sağlayıcıları varlıklar için sigorta sunmaktadır. Bu sigorta, olası kayıplar durumunda ek bir koruma sağlar.
